Türkiye 31 Mart 2024 Mahalli İdareler Genel Seçimleri’ni tamamlayarak geride bıraktı.
Seçime katılan seçmenler, 5 yıl boyunca görev yapacak yerel yöneticileri belirlemek için oy verdi.
30’u büyükşehir olmak üzere 81 ilin tümünde, 973 ilçe ve 390 belde başkanı ile 50 bin 336 muhtarın belirlendiği seçimlerde, il genel meclisi üyeliği, belediye meclis üyeliği seçimleri de yapıldı.
Belediye başkanları ve diğer yöneticilerin alacağı maaşların ne kadar olacağı merak ediliyor.
2024’ün ilk yarısında belediye başkanlarının maaşı en düşük 54 bin 996 TL, en yüksek ise 176 bin 735 TL olarak hesaplandı.
Maaşları 5393 sayılı Belediye Kanunu belirliyor
Belediye başkanlarının maaşları ile belediye meclis üyelerinin özlük hakları 5393 sayılı Belediye Kanunu ile düzenleniyor.
Evli, eşinin çalışıp çalışmaması ve çocuk sayısına bağlı olarak ayrıca aile yardımı ve asgari geçim indirimiyle ele geçen tutar artabiliyor.
Vergi oranı arttıkça ilerleyen aylarda ele geçen maaşları azalıyor.
Belediye başkanının özlük hakları
İlgili kanunun 39. maddesinde belediye başkanının özlük hakları, nüfusa göre şöyle belirleniyor:
Nüfusu 10 bine kadar olan beldelerde 70 bin; nüfusu 10 bin 1’den 50 bine kadar olan beldelerde 80 bin; nüfusu 50 bin 1’den 100 bine kadar olan beldelerde 100 bin; nüfusu 100 bin 1’den 250 bine kadar olan beldelerde 115 bin; nüfusu 250 bin 1’den 500 bine kadar olan beldelerde 135 bin; nüfusu 500 bin 1’den 1 milyona kadar olan beldelerde 155 bin; nüfusu 1 milyon 1’den 2 milyona kadar olan beldelerde 190 bin; nüfusu 2 milyon 1’den fazla olan beldelerde 230 bin olaark tanımlanıyor.
İlgili kanunda “Gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek ödenir. Nüfusu 50 bin 1’den az olan il merkezi beldelerde bu ödeneğin hesaplanmasında (c) bendinde belirtilen gösterge rakamı esas alınır.” deniyor.
Maaşlar göstergesi 230 bin olan iller
2023 yılı sayımına göre, nüfusu 2 milyonu aşan iller Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Konya ve Şanlıurfa olarak sıralanıyor. bu illerin başkanlarının da maaş katsayısı 230 bin gösterge ile belirleniyor.
Nufüslarına göre belediye başkanlarının alacağı maaşlar:
Yerleşim yeri nüfusuna göre belediye başkanlarının brüt maaşları TL olarak şöyle:
Nüfusu 10 bine kadar olan olan belediyelerin başkanları: 54 bin 996 TL
Nüfusu 10 bin 1-50 bin arasında olan belediyelerin başkanları: 62 bin 605 TL
Nüfusu 50 bin 1-100 bin arasında olan belediyelerin başkanları: 77 bin 822 TL
Nüfusu 100 bin 1-250 bin arasında olan belediyelerin başkanları: 89 bin 235 TL
Nüfusu 250 bin 1-500 bin arasında olan belediyelerin başkanları: 104 bin 453 TL
Nüfusu 500 bin 1-1 milyon arasında olan belediyelerin başkanları: 119 bin 670 TL
Nüfusu 1 milyon 1-2 milyon arasında olan belediyelerin başkanları: 144 bin 300 TL
Nüfusu 2 milyon 1’den fazla olan belediyelerin başkanları: 176 bin 735 TL
Başkan izinli ya da hasta olduğunda
Belediye başkanının görevli, izinli ve hasta bulunduğu sürelerde ödeneği kesilmiyor.
Belediye başkanlığı yapmış olanların, personel kanunlarına tabi bir kadroya atanmaları halinde belediye başkanlığında geçen süreleri memuriyette geçmiş sayılır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca memurlar ile bakmakla yükümlü bulundukları için uygulanan sosyal hak ve yardımlar, aynı esas ve usullere göre belediye başkanları ile bakmakla yükümlü bulundukları için de uygulanıyor.
Memur maaşları ile birlikte zamlanıyor
Maaşları, memur maaş zamlarına bağlı olarak ocak ve temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez 6 ayda bir artıyor.
Belediye başkanlarının görevli, izinli ve hasta bulunduğu sürelerde maaşları kesilmiyor. Bu süreçte belediye meclisi üyelerinden birini vekili olarak görevlendirilirse başkan vekiline, belediye başkanının aylık ödeneğinin gün hesabı üzerinden ödenek sağlanıyor.
Belediye başkanlarının maaşlarından kesintiler
Kanunda yer alan gösterge üzerinden hesaplanan brüt maaşlardan ilk olarak sosyal sigorta primi kesiliyor. Kalan tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınıyor.
2024 yılı kesintisi
2024 yılında, prim kesintisinden sonraki kazançların 110 bin liraya kadarlık kısmından yüzde 15, 110 bin-230 bin lira arasındaki kısmından yüzde 20, 230 bin-870 bin lira arasındaki kısmından yüzde 27, 875 bin-3 milyon lira arasındaki kısmından yüzde 35 oranında gelir vergisi kesiliyor.
Belediye Meclisi Üyeleri
Belediye meclisi üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için huzur hakkı ödeniyor.
Günlük huzur hakkı tutarı, belediye başkanının brüt ödeneğinin günlük tutarının 3’te 1’ini geçmiyor.
Huzur hakkı belediye meclisleri tarafından belirleniyor.
Hesaplanan brüt tutar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi kesiliyor.
Belediye encümenleri
Belediye encümeni başkan ve üyelerine, nüfusu 10 bine kadar olan belediyelerde 2 bin belediyelerde 4 bin 565 TL ve 200 bin 1’in üzerinde olan belediyelerde ise 5 bin 707 TL tutarında aylık brüt ödenek veriliyor.
Encümenin memur üyelerine bu tutarın yarısı ödeniyor.
Büyükşehir belediye encümenlerinin başkan ve üyelerinin aylık ödenek tutarı ise 2024 yılında 9 bin 130 TL olarak uygulanıyor.
Muhtarlar asgari ücret alıyor
Köy ve mahalle muhtarlarının normal ödeneği göstergeye göre belirleniyor. Gösterge ile belirlenen tutar net asgari ücretin altında kalırsa net asgari ücrete tamamlanıyor.
Muhtarların bu yılın ilk yarısındaki gösterge karşılığı aylıkları 11 bin 223 TL. Ancak bu tutar net asgari ücret olan 17 bin 2 TL’ye tamamlanarak aylık maaş ödeniyor.
Asgari ücretteki değişiklikler muhtarların maaşlarına yansıtılıyor.
Emekli muhtarlar, emekli aylıkları kesilmeksizin çalışmaya devam ediyorlar.
Henüz emekliliği gelmemiş olanların sosyal sigorta primleri ise İçişleri Bakanlığı’nca yatırılıyor.
Muhtarlık süreleri 4/B statüsünde değerlendirilmek üzere emekliliklerine sayılıyor.
Belediye başkanlarına 4/C statüsünde sigorta yapılıyor
Belediye başkanlarının sosyal sigorta primleri, daha önce hangi statüde olurlarsa olsunlar seçildikten sonra devlet memurları gibi 4/C üzerinden yatırılıyor.
Önceden SSK’lı da Bağ-Kur’lu da olsalar başkanlık süresince 4/C’ye tabi oluyorlar.
Bu süre boyunca muhtarlar, devlet memurlarına sağlanan doğum yardımı ve ölüm yardımı haklarından istifade ediyor.
Emeklilik durumlarında
Emekliler kamuda çalışmaya başladıklarında genel olarak emekli aylıkları kesiliyor. Ancak, seçimle göreve gelen başkanların emekli aylıkları kesilmiyor.
Emekli olup da belediye başkanlığına seçilenler, emekli aylıkları kesilmeden çalışabiliyor.
Emekli olan ve aktif belediye başkanlığı görevine devam edenler, emekli aylığının yanı sıra sadece makam tazminatı alıyor.
Aktif görevin sona ermesinin ardından ise temsil ve görev tazminatı ödeniyor.
