Cep telefonlarının sınıfta yasaklanmasıyla birlikte bazı veliler, çocuklarından haber alabilmek için akıllı saatleri kullanmaya başladı. Söz konusu saatlerin belirli bir bölümü, “Çocuğunuzun haberi olmadan etrafındaki sesleri ondan habersiz dinleyebilirsiniz, görüntüleyebilirsiniz” reklamlarıyla satılıyor. Veliler, akıllı saatlerle çocuklarının attığı her adımı takip ediyor, çocukların olduğu yerdeki sesleri dinliyor, hatta video kaydı alıyorlar. Böylece, kendi çocuklarının etrafındaki öğretmenlerinin ve arkadaşlarının bu durumdan haberi olmadığı için onların hakkı ihlal edilmiş oluyor. Ayrıca akıllı saatlerin güvenlik açıkları olabileceği için bu durum ciddi risklere kapı aralayabilir.
“VERİ İHLALİ RİSKİ BULUNMAKTA”
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, akıllı saatlerin yol açabileceği güvenlik sorunları hakkında bilgi verdi ve şunları iletti: “Veri ihlali riski bulunmakta. Saatler, çocuğun konumu, ses kayıtları ve görüntüleri gibi kişisel verileri depolar. Bu veriler, kötü niyetli kişiler tarafından ele geçirilebilir ve izinsiz kullanımına yol açabilir. Kimlik hırsızlığı potansiyeli var. Kimlik bilgileri toplandığı için bu bilgiler, kimlik hırsızlığı gibi suçlarda kullanılabilir. Ayrıca zararlı yazılımların hedefi olma riski mevcut. Akıllı saatler, bu yazılımlar tarafından etkilenebilir, bu da saatin işlevlerini bozabilir veya kişisel verilerin çalınmasına neden olabilir”
Ucuz ürünlerde birçok güvenlik açığı olabileceğini vurgulayan Ali Murat Kırık, “Güncel olmayan yazılımlar, kötü niyetli kişilerin kolayca cihazlara sızmasına olanak tanır. Bu durum, çocuğun akıllı saatinin kontrolünü ele geçiren kişilerin, izinsiz ses veya görüntü kaydı yapabilmesine neden olabilir. Öğrencinin özel anları, aile içi konuşmalar veya kişisel alanı izinsiz bir şekilde kaydedilebilir. Görüntüler, kötü niyetli kişiler tarafından kullanılarak taciz veya siber zorbalık amacıyla kullanılabilir. Ayrıca, sürekli izlenme hissi çocuğun duygusal güvenliğini etkileyebilir” açıklamasını yaptı.
SES VE VİDEO KAYDININ ALINMASI YASAL MI?
“Akıllı saatlerle, çocukların ve bulunduğu çevrenin ses ve görüntülerinin kaydedilmesi yasal mı?” sorusuna Avukat Umur Güçlü, şu cevabı verdi:
“Birinin rızası olmadan ses ve görüntü kaydı yapılması yasal değil, bu genel kural. Öte yandan yabancı doktrinler, çocuktan alınan rızanın çocuğun reşit olmaması nedeniyle geçerli olmayacağını bir başka doktrin ise ebeveynlerin kendi çocuklarının sesinin ve görüntüsünün kaydedilmesinin onun yararına olduğu için ihlal kapsamında değerlendirilmeyeceğini öngörüyor. Türkiye’de bunu ele alan kanun veya yargı kararı yok. Genel kanı ebeveynlerin kendi çocuklarının konumunu takip etmesinin veya kayıt altına almasının cezai bir sorumluluk çıkarmayacağı yönünde ancak burada çocuğun yaşı çok önemli” Avukat Umur Güçlü, çocuğun çevresindeki kişilerin kayda alınmasının yasal olmadığı fikrinde.
“ÇOCUĞU İSTEDİĞİM GİBİ DİNLEYEBİLİYORUM”
Akıllı saatler, çevrimiçi alışveriş sitelerinden 500 ila 5.000 TL’ye satın alınabiliyor. Velilerin alışveriş sitelerindeki yorumları ise şu şekilde:
Okul kalabalığında dahi karşı tarafın sesi oldukça iyi geliyor.
Çocuğum okulda iken onun haberi olmadan ortam sesini dinleyebiliyorum ya da ortam resmini çekebiliyorum.
3. Çocuğu istediğim zaman dinleyebiliyorum, haritadan takip ediyorum, sesli mesaj atıyorum, gizli kamerayla izliyorum.
